© H. Tornow

De Hanze

... middeleeuwse wereldhandel

Luxegoederen en handelswaar uit de hele wereld, winstgevende handel in lokale producten en internationale relaties; de tijd van de Hanze bracht welvaart naar de acht deelnemende steden in het Teutoburgerwoud. Ga op zoek naar sporen in Bielefeld, Brakel, Herford, Lemgo, Minden, Paderborn, Nieheim, Warburg en Wiedenbrück. Bewonder tegelijkertijd de prachtige architectuur uit de middeleeuwen.

Hanzefascinatie

Herford was in 2013 trotse gastheer van de 33ste Hanzedag, met veel bezoekers en deelnemers uit verschillende landen. Al in 1916  mocht Lemgo de titel “Hanzestad” dragen. De fascinatie voor het middeleeuwse handelsverbond is tot op heden gebleven. Misschien omdat het idee van vreedzaam internationaal zaken doen, waar in de 16e eeuw meer dan 200 steden aan deelnamen, ook nu nog actueel is. Maar misschien ook wel omdat Hanzesteden zich kenmerken door burgerschap en trots, wat zich uit in indrukwekkende bouwwerken.

Handelswegen en exportsuccessen

Bielefeld wordt ook nu nog de “weverstad” genoemd. Ook in andere steden in de regio, zoals bijvoorbeeld Herford, verwerkte men al in de vroege middeleeuwen vlas tot hoogwaardig linnen. Daarnaast werd alles verhandeld wat op de velden of in de bossen verbouwd werd. Zo hadden zelfs relatief kleine Hanzesteden als Warburg succes, wat nog terug te zien is aan de grotendeels behouden middeleeuwse gebouwen.

Ook in Minden ontdekt u tijdens een wandeling door de stad talrijke woningen uit de 15e eeuw, die door rijke kooplieden werden gebouwd.

Lemgo en de Hansaweg

In de oude binnenstad van Lemgo is vooral stadsbeeld uit de Hanzetijd bewaard gebleven. Het stadhuis heeft een gotische kern en werd tijdens de wezerrenaissance uitgebreid. Naast talrijke vakwerkhuizen sieren ook laat-gotische woningen het straatbeeld. De inwoners toonden hier niet alleen hun welvaart, maar ook hun machtsbewustzijn. Want naast Paderborn was Lemgo de enige lidstad in de regio met volledig stemrecht en werd voor elke Hanzedag uitgenodigd. Tot aan het einde van het handelsverdrag in 1668 bleef Lemgo de Hanze trouw.

Wie de geschiedenis van de Hanze op een "historische manier" wil verkennen: de Hansaweg, een kwaliteitsroute met het predicaat "Wanderbares Deutschland", verbindt Lemgo met de hanzesteden Herford en Hameln.

Het einde van de Hanze

De Hanze heeft geen oprichtingsdag, maar ontstond ongeveer halverwege de 12de eeuw. Officieel is de Hanze nooit echt gestopt. De uitnodiging voor de Hanzedag van 1669 resulteerde nog in het bezoek van negen steden, daarna volgden er geen nieuwe uitnodigingen. Toen het lidmaatschap geen voordelen meer bracht, stapten de steden er één voor één uit. Brakel bijvoorbeeld in 1567. Maar zelfs in deze relatief onbelangrijke handelsplaats is de middeleeuwse welvaart nog altijd terug te zien, bijvoorbeeld bij de gotische stadswaag

Het voorbeeld van Brakel laat echter ook zien dat goede handelsbetrekkingen er ook vóór en na de Hanze waren, bijvoorbeeld langs de Hellweg.

 

 

© Teutoburger Wald Tourismus / P. Koetters